Baner tematyczny

Ścieżka przyrodnicza im. prof. dra Władysława Szafera

Przystanek 1 - Stary Cmentarz

Zaczynając wędrówkę ścieżką Szafera nie sposób ominąć Stary Cmentarz, który służył mieszkańcom miasta Rzeszowa i okolicznych gmin, przynależnych do parafii rzeszowskiej. Był cmentarzem chrześcijańskim, gdzie miejsce wiecznego spoczynku znaleźli również wyznawcy innych wyznań - protestanci i prawosławni. U wejścia na cmentarz stoi klasycystyczny, ozdobiony czterokolumnowym portykiem kościółek pw. Świętej Trójcy, oddany do użytku w obecnym kształcie w 1792 r., zaś gruntownie przebudowany w 1884 r. Wewnątrz kościółka znajduje się ołtarz z XVIII w., a w nim obraz Świętej Trójcy namalowany przez rzeszowianina Szczęsnego Potockiego.

Na cmentarzu zachowało się jeszcze ok. 620 nagrobków, a najstarsze pochodzą z końca XVIII w. Najwięcej jest nagrobków klasycystycznych. Rzadziej występują nagrobki empirowe, neogotyckie i romantyczne. Niektóre z nich to dzieła sztuki kamieniarskiej o dużej wartości artystycznej. Znajdują się tu groby wielu osób znanych i zasłużonych dla Rzeszowa, m.in. nagrobki: Józefa Łukasiewicza - ojca Ignacego Łukasiewicza, Wojciecha Kalinowskiego - aptekarza i burmistrza miasta, komisarza wojennego powstania styczniowego, mogiła powstańców z 1863 r.

Na cmentarzu spotkać można około 52 gatunki ptaków. Ponadto rosną tu dorodne okazy bluszczu pospolitego, pnącego się po nagrobkach oraz konarach drzew, spotyka się szereg gatunków roślin chronionych jak: pióropusznik strusi, śnieżyczkę przebiśnieg, barwinek pospolity, cis pospolity, zimowit jesienny, bluszcz pospolity i inne. Wiosną, na wolnych przestrzeniach masowo kwitnie ziarnopłon wiosenny oraz inne gatunki roślin. Rosną tu dorodne okazy wiązu szypułkowego (3 okazy na cmentarzu, a 1 tuż za ogrodzeniem od strony Wisłoka), z których najgrubszy osiąga 404 cm obwodu (pomiary drzew wykonano w maju 1998 r.), orzecha czarnego, topoli białej (318 cm), grochodrzewu - „akacji" (275 cm, 297 cm, 345 cm i 356 cm, są to jedne z najgrubszych okazów w Polsce południowo-wschodniej) wejmutki, jesion wyniosły, dąb czerwony, platan klonolistny, klon polny, klon zwyczajny, klon jawor, klon jawor odmiana purpurowa, brzoza brodawkowata i inne.

Następnie z cmentarza udajemy się ulicą Spytka Ligęzy w kierunku Wisłoka, mijając po drodze 3 okazy wierzby mandżurskiej, 1 okaz wierzby płaczącej oraz 1 dorodny okaz wiązu szypułkowego. Z płazów spotkamy tutaj ropuchę szarą, rzekotkę drzewną, żabę trawną, a z gadów jaszczurkę zwinkę i żyworodną. Natomiast ssaki reprezentowane są m.in. przez kreta, jeża, wiewiórkę, łasicę oraz nietoperze. Na terenie cmentarza spotkać można dwa gatunki ślimaków - winniczka i wstężyka ogrodowego.

Po dojściu do rzeki skręcamy w prawo, idąc dalej dochodzimy do Mostu Narutowicza. Za kładką, wśród roślinności zielnej możemy odszukać okazy babki lancetowatej, b. zwyczajnej, mięty nadwodnej, pięciornika gęsiego, żywokostu lekarskiego, trybuli leśnej, wrotycza pospolitego, mniszka lekarskiego, sałaty kompasowej, rdestu ziemnowodnego, wyki płotowej, w. brudnożółtej, groszku bulwiastego, marchwi zwyczajnej, jasnoty białej, szczeci pospolitej, przestępu białego, niecierpka gruczołowatego i innych.

Stary Cmentarz
Stary Cmentarz
Wiąz szypułkowy
Wiąz szypułkowy