Urząd Miasta Rzeszowa

Wyprzedź raka, badaj się regularnie

Cytologia to Twój krok do zdrowia! To szybkie i bezbolesne badanie pozwala wykryć zmiany na wczesnym etapie, zwiększając szanse na skuteczne leczenie.

Badanie jest bezpłatne w ramach NFZ – każda kobieta w wieku 25-64 lat może skorzystać z programu profilaktycznego bez skierowania.

Tu kobiety badają się najczęściej! W powiecie mieleckim najwięcej kobiet dba o swoje zdrowie – sprawdź, jak wygląda sytuacja w Twojej okolicy i dołącz do grona świadomych!

Wyprzedź raka, badaj się regularnie

Rak szyjki macicy to nowotwór, który rozwija się w komórkach szyjki macicy. Jego główną przyczyną jest zakażenie wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV), zwłaszcza niektórymi jego szczepami. W początkowej fazie rozwoju raka szyjki macicy mogą wystąpić niewielkie zmiany w komórkach szyjki. Pojawienie się wyraźnych objawów wskazuje zazwyczaj na zaawansowane stadium, trudne lub niemożliwe do wyleczenia. Podstawą dobrego zdrowia jest profilaktyka. Regularne badania cytologiczne pozwalają na wykrycie choroby we wczesnym i w pełni uleczalnym stadium. Nowotwór szyjki macicy może się rozwinąć w każdym wieku. W 2022 r. diagnozę — rak szyjki macicy — usłyszało prawie 3 tys. Polek!

Rak szyjki macicy. Co o nim wiemy dzięki danym NFZ?

Narodowy Fundusz Zdrowia we współpracy z Narodowym Instytutem Onkologii i Centrum e-Zdrowia przygotował raport z monitorowania nowotworów — w zakresie raka szyjki macicy. Dane NFZ nie pozostawiają złudzeń — profilaktyka raka szyjki macicy zwiększa szansę pacjentek na dłuższe życie! Według danych NFZ spośród kobiet, które nie wykonywały cytologii, jedynie 75% przeżywało rok od diagnozy, a niespełna 50% — 5 lat. W 2022 r. tylko 40% pacjentek chorych na raka szyjki macicy miało wcześniej wykonaną cytologię.

Rak szyjki macicy: Badaj się, by żyć

Obejrzyjcie dwa materiały filmowe:

• o tym, dlaczego nie warto odkładać badania na później: https://www.youtube.com/watch?v=6hh6v-bjHhY
• o tym, dlaczego cytologia w ciąży jest tak ważna: https://www.youtube.com/watch?v=m3m22stUEvE

Co powinno Cię zaniepokoić?

Wczesnym zmianom nowotworowym w raku szyjki macicy nie towarzyszą żadne charakterystyczne dolegliwości. Wraz z rozwojem choroby kobiety zauważają zwykle jeden lub kilka z poniższych objawów:

• krwawienie z pochwy po stosunku
• krwawienie międzymiesiączkowe
• obfite upławy
• ból podczas stosunku
• bóle w podbrzuszu i okolicy lędźwiowej
• krwawienia pomenopauzalne (po okresie przekwitania)

Jeśli coś Cię zaniepokoi, umów się na wizytę do ginekologa lub położnej — nie czekaj.

- To właśnie brak objawów przez długi czas jest główną przyczyną zbyt późnego wykrycia raka szyjki macicy, a tym samym złego rokowania. Podkreślam, że rak szyjki macicy wykryty we wczesnym stadium jest uleczalny z bardzo wysoką skutecznością, dlatego badanie powinno być wykonywane regularnie. Tylko badanie cytologiczne jest w stanie wykryć zmiany na wczesnym etapie. Trwa zaledwie kilka minut, a może uratować nam życie — zaznacza prof. Grażyna Iwanowicz-Palus, położna, specjalistka w dziedzinie pielęgniarstwa położniczego i pielęgniarstwa rodzinnego oraz w dziedzinie zdrowia publicznego.

Jak się przygotować do cytologii?

Cytologia jest bezbolesną i szybką metodą diagnostyczną. Polega na pobraniu materiału z szyjki macicy za pomocą specjalnej szczoteczki. Tak pobrany wymaz umieszcza się na szkiełku, a następnie odsyła do laboratorium, gdzie jest badany. Dzięki temu można wykryć nawet najmniejsze nieprawidłowości. Jak się przygotować do cytologii?

• przed badaniem nie stosuj żadnych leków dopochwowych
• nie zgłaszaj się na badanie w czasie krwawienia miesiączkowego
• przed pobraniem materiału z szyjki macicy nie rób USG przezpochwowego
• powstrzymaj się od współżycia na 1–2 dni przed zaplanowaną cytologią

Bezpłatny program NFZ: Profilaktyka na wagę życia

Skorzystaj z bezpłatnej cytologii w programie profilaktyki raka szyjki macicy. Nie potrzebujesz skierowania. Badanie finansuje Narodowy Fundusz Zdrowia. Program jest dla kobiet w wieku 25-64 lata:

• które nie miały wykonanej cytologii w ciągu ostatnich trzech lat
• obciążonych czynnikami ryzyka (zakażonych wirusem HIV, przyjmujących leki immunosupresyjne, zakażonych HPV — typem wysokiego ryzyka), które nie miały wykonanej cytologii w ciągu ostatnich 12 miesięcy.

Kobiety, które były leczone z powodu nowotworu złośliwego szyjki macicy, po zakończeniu kontroli onkologicznej (decyzję podejmuje lekarz prowadzący leczenie onkologiczne), ponownie zostają objęte programem NFZ.

Kto i gdzie realizuje program na Podkarpaciu?

• Każda poradnia położniczo-ginekologiczna, która ma podpisaną umowę z NFZ
• Wybrane poradnie POZ, które podpisały umowę z NFZ na świadczenia położnej POZ w programie profilaktyki raka szyjki macicy

Wykaz wszystkich 160 placówek na terenie województwa podkarpackiego znajdziecie w wyszukiwarce „Gdzie się leczyć?”.

Zrobiłaś cytologię i co dalej?

Po uzyskaniu wyniku z laboratorium dostaniesz dalsze zalecenia:

• wynik prawidłowy — lekarz zaleci Ci ponowne badanie profilaktyczne po upływie 3 lat lub w uzasadnionych przypadkach po upływie 12 miesięcy.
• w badaniu zostały stwierdzone zmiany o charakterze dysplastycznym — lekarz ginekolog skieruje Cię na dalszą diagnostykę, tj. badanie kolposkopowe lub badanie kolposkopowe z pobraniem wycinka do badania histopatologicznego
• rozpoznano raka szyjki macicy lub inne schorzenie — zostaniesz skierowana do leczenia specjalistycznego lub na dalszą, pogłębioną diagnostykę

O raku szyjki macicy krąży wiele mitów. Lekarze starają się zmienić te stereotypy. Starają się też przekonać kobiety do zapobiegania chorobie. Sprawdź 5 najczęstszych mitów.

Chroń dzieci przed rakiem. Umów je na szczepienie przeciw HPV

- Szczepienia przeciw HPV należą do działań profilaktycznych. Chronią przed chorobami wywołanymi przez wirus brodawczaka ludzkiego, które mogą prowadzić do rozwoju stanów przednowotworowych i nowotworów takich jak: rak szyjki macicy, rak pochwy, rak odbytu, rak prącia czy brodawek narządów płciowych. Szczepienia przeciwko HPV są szczepieniami zalecanymi dla każdego dziecka po ukończeniu 9 lat. Z uwagi na fakt, że do zakażenia HPV dochodzi głównie drogą płciową, najlepiej wykonać szczepienie jeszcze przed rozpoczęciem aktywności seksualnej — podkreśla Marzena Bozio, lekarz pediatra.

• Dlaczego warto zaszczepić dzieci przeciw HPV?
• Czy chłopcy również mogą się zarazić wirusem HPV?
• Czy szczepionki przeciw HPV są bezpieczne?

Sięgnij po Poradnik Pacjenta NFZ: szczepienie przeciw HPV uchroni Twoje dziecko przed rakiem.

Co mówi raport Podkarpackiego NFZ?

Przeanalizowaliśmy 3 ostatnie lata. Średnio około 10% mieszkanek naszego województwa korzysta z darmowej cytologii. Jednak różnice pomiędzy powiatami są bardzo duże. Od kilkunastu procent w powiecie mieleckim, brzozowskim, mieście Tarnobrzegu, jarosławskim, rzeszowskim, strzyżowskim, mieście Krośnie i powiecie leżajskim, do mniej niż 5 procent w powiecie bieszczadzkim, łańcuckim, stalowowolskim i jasielskim.

• Brawo dla wszystkich kobiet, które już zrobiły cytologię! Dzięki Waszej świadomości i trosce o zdrowie możecie cieszyć się spokojem i bezpieczeństwem.
• Jeśli jeszcze się nie zbadałaś, nie czekaj! Dołącz do grona kobiet, które dbają o siebie i swoich bliskich – to tylko kilka minut, które mogą uratować życie.
• Razem możemy zwiększyć świadomość i zachęcić inne kobiety! Podziel się swoją decyzją z koleżankami – może właśnie Ty zmotywujesz kogoś do zadbania o zdrowie.