Data wydruku: 2025-02-03 22:53:09
Terminem "zespoły rezydencjonalne" obejmujemy budynki, zespoły budynków, które posiadały charakter reprezentacyjny i najczęściej były siedzibami właścicieli większych posiadłości, najczęściej ziemskich. Głównemu budynkowi (zamek/pałac/dwór/dworek) towarzyszyły najczęściej obiekty pomocnicze/gospodarcze (oficyny/stajnie/wozownie itp.).
Specyfika Rzeszowa, rozwijającego się poprzez wchłanianie okolicznych wsi, które w swoich historiach były siedzibami dworów, spowodowała, że w granicach miasta istnieje szereg różnego rodzaju przykładów architektury rezydencjonalnej. Główny przykład do Zamek. Następne to siedziby mniejszych posiadaczy ziemskich lokowanych w granicach miasta z k. XIX w. Pozostałe są właściwe dla włączonych miejscowości (Staromieście, Załęże, Słocina, Zalesie, Zwięczyca, Przybyszówka): Zamek Lubomirskich, Pałac Letni Lubomirskich, Dworek Piątkowskiego, Dworek Skrzyńskich, Dworek Prevota, Pałacyk Burgallera, Dworek Liwów, Pałac Jędrzejowiczów, Dworek Władysława Jędrzejowicza, Zespół dworsko-parkowo-folwarczny w Słocinie, Dworek Gumińskich, pozostałości zabudowań dworsko-folwarcznych.
Kolejną siedzibą właścicieli ziemskich było Zalesie. Zachował się tam dwór oraz pozostałości położonego na północ od niego parku. Budynek został wybudowany w 4 ćw. XIX w. dla rodziny Gumińskich, właścicieli Zalesia od ok. poł. XIX w. do 1944 r. Dwór został założony na planie podkowy, parterowy z piętrowym skrzydłem południowym. Elewacja frontowa wschodnia poprzedzona głębokim podcieniem wspartym na dwóch filarach. Elewacje ozdobione detalem w postaci m.in. boniowania, opasek okiennych, gzymsów.