Urząd Miasta Rzeszowa

---------------------------------------------

PRZECIW ZAPOMNIENIU / Marta Krynicka-Orzech

12.12.2025 - 11.01.2026

Wernisaż / 12.12.2025 / 18:00

Galeria pod Ratuszem

ul. Rynek 1

---------------------------------------------

Przeciw zapomnieniu - dialog sztuki współczesnej z pracami etnograficznymi Franciszka Kotuli to projekt artystyczny osadzony w tradycji Rzeszowszczyzny, łączący sztukę współczesną, etnografię i botanikę z refleksją nad przemijaniem. Inspiracją są dawne wierzenia i praktyki opisane w książce Franciszka Kotuli Przeciw urokom. Projekt nie rekonstruuje tradycji, lecz podejmuje intuicyjny dialog z przeszłością, reinterpretując lokalne zwyczaje i obrzędy poprzez współczesne środki wyrazu. Przeciw zapomnieniu obejmuje prace malarskie, kolaże oraz obiekty. Centralnym wątkiem projektu jest kruchość i przemijanie oraz pamięć kulturowa, rozumiana jako potrzeba przywoływania i zachowania śladów przeszłości. Każdy element staje się nośnikiem opowieści o dawnych zwyczajach, obrzędach i wierzeniach, które kształtowały rytm życia społeczności regionu.

Wystawa łączy te różnorodne formy artystyczne z warstwą dźwiękową, jaką jest słuchowisko czytane przez aktorów Teatru im. Wandy Siemaszkowej. Takie założenie pozwala odbiorcy wejść w atmosferę dawnych wierzeń i doświadczać ich na nowo, nie jako odtworzonej historii, lecz żywej narracji.

Dopełnieniem wystawy jest katalog dokumentujący jego przebieg i rezultaty. Zawiera fotografie prac malarskich, kolaży i obiektów, a także rysunki botaniczne ziół stosowanych w tradycjach Rzeszowszczyzny oraz teksty omawiające lokalne wierzenia i refleksję nad kruchością pamięci kulturowej. Publikacja łączy walory artystyczne i edukacyjne, ukazując zanikające, a wciąż obecne w naszej tożsamości zwyczaje.

Projekt jest realizowany w ramach Stypendium Twórczego Miasta Rzeszowa

Patronat instytucjonalny Muzeum Etnograficzne w Rzeszowie

Patronat medialny Polskie Radio Rzeszów

___

Marta Krynicka-Orzech urodziła się w 1980 roku w Pyskowicach. Jest absolwentką studiów artystycznych na Uniwersytecie Rzeszowskim, które ukończyła w 2006 roku. Równocześnie ukończyła studia wyższe z biologii eksperymentalnej. Należy do ZPAP Okręgu Rzeszowskiego. Swoją drogę twórczą rozpoczęła od grafiki warsztatowej, a kolejny etap poszukiwań artystycznych skierował ją ku ceramice artystycznej i malarstwu. Dzieciństwo i młodość spędzone w Beskidzie Niskim, w otoczeniu pięknej przyrody, wywarły istotny wpływ na jej twórczość. Dorastanie w bogatym i różnorodnym środowisku ukształtowało jej wrażliwość na naturalne formy, kolory i rytmy, które do dziś stanowią ważne źródło inspiracji. Ponadto studia biologiczne pozwoliły jej na głębsze poznanie i zrozumienie świata. Uzyskane wykształcenie umożliwia interpretowanie rzeczywistości z unikalnej, artystyczno-biologicznej perspektywy, łącząc empiryczne obserwacje z emocjonalnym wyrazem w swoich pracach. Obecnie w swojej twórczości eksploruje różnorodne środki wyrazu, łącząc malarstwo akrylowe, grafikę warsztatową oraz obiekt. W jej dziełach można dostrzec subtelne połączenie natury, symboliki oraz refleksji nad współczesnością. Artystka posługuje się paletą ziemi, często sięgając po barwy obecne w otaczającym nas środowisku naturalnym. Tworzy kompozycje pełne głębokich emocji, ukazujące złożoność relacji między człowiekiem a otoczeniem. Twórczość Marty Krynickiej - Orzech to swoiste lustro, w którym odbiorcy jej prac mogą odnaleźć własne przemyślenia i uczucia związane z postrzeganiem świata, upływem czasu oraz korelacją z naturą.