Data wydruku: 2025-02-03 16:44:19

Urząd Miasta Rzeszowa

e-mail: umrz@erzeszow.pl www: erzeszow.pl

Cmentarze i sztuka sepulkralna

Rozwój przestrzenny Rzeszowa który nastąpił na początku XX w. i w przeciągu ostatnich kilkunastu lat przełożył się również na zróżnicowanie zasobu sztuki sepulkralnej występującej dzisiaj na terenie miasta. Oprócz nekropoli o charakterze miejskim – Cmentarz Stary oraz na Pobitnie występują cmentarze dawnych wsi wchłoniętych przez rozrastające się miasto. Te dwie grupy mają inną charakterystykę. Cmentarze miejskie odzwierciedlają strukturę społeczną i posiadają przez to większy zasób cennych indywidualnych nagrobków. Natomiast na cmentarzach o metryce wiejskiej ich liczba jest mniejsza, występują za to rodzinne kaplice grobowe, których nie ma na Cmentarzu Starym czy Pobitnie. W związku z powyższym nie należy oceniać wszystkich nekropoli razem.

Zabytkowe miejsca pocmentarne

  • najstarszy cmentarz żydowski, który był zlokalizowany na obecnym placu między synagogami przy ul. Bożniczej,
     
  • cmentarz żydowski na terenie obecnego placu Ofiar Getta na obszarze zieleni parkowej. Założony w XVI w., zlikwidowany przez hitlerowców w 1939 r. i włączony w obręb getta. Po wojnie plac po dawnym kirkucie zagospodarowano zielenią, w 1951 r. stanął tu Pomnik Wdzięczności Żołnierzom Radzieckim, autorstwa Bazylego Wójtowicza (1951 r.), a teren otrzymał nazwę Placu Zwycięstwa (1952 r.). W 1990 r. zmieniono nazwę na Plac Ofiar Getta. W 2005 r. na placu ustawiono bazaltowy głaz z granitową tablicą z napisem w języku hebrajskim i polskim: „W tym miejscu znajduje się XVI-wieczny cmentarz żydowski zniszczony w czasie drugiej wojny światowej przez hitlerowskiego okupanta. W lecie 1942 r. gromadzono tutaj Żydów przed wywiezieniem do obozów zagłady”,
     
  • cmentarz choleryczny przy ul. Faustyny w Słocinie, założony w 1831 r., ponownie wykorzystywany na przełomie 1848 i 1849 r. oraz w latach 1872 - 1873. Na środku cmentarza ustawiono dębowy krzyż, otoczony płotkiem. Cmentarz jest ogrodzony systematycznie przycinanym żywopłotem. Wzdłuż ogrodzenia rosną dęby, lipy i kilkudziesięcioletnie jarzębiny.