Data wydruku: 2025-02-03 16:50:54

Urząd Miasta Rzeszowa

e-mail: umrz@erzeszow.pl www: erzeszow.pl

Cmentarze i sztuka sepulkralna

Rozwój przestrzenny Rzeszowa który nastąpił na początku XX w. i w przeciągu ostatnich kilkunastu lat przełożył się również na zróżnicowanie zasobu sztuki sepulkralnej występującej dzisiaj na terenie miasta. Oprócz nekropoli o charakterze miejskim – Cmentarz Stary oraz na Pobitnie występują cmentarze dawnych wsi wchłoniętych przez rozrastające się miasto. Te dwie grupy mają inną charakterystykę. Cmentarze miejskie odzwierciedlają strukturę społeczną i posiadają przez to większy zasób cennych indywidualnych nagrobków. Natomiast na cmentarzach o metryce wiejskiej ich liczba jest mniejsza, występują za to rodzinne kaplice grobowe, których nie ma na Cmentarzu Starym czy Pobitnie. W związku z powyższym nie należy oceniać wszystkich nekropoli razem.

Cmentarze słocińskie

Pozostałości pierwotnego cmentarza przy kościele w Słocinie
Pozostałości pierwotnego cmentarza przy kościele w Słocinie
Nagrobek proboszcza słocińskiego ks. R. Malinowskiego zm. 1916 r.
Nagrobek proboszcza słocińskiego ks. R. Malinowskiego zm. 1916 r.
Murowana kaplica grobowa kryta trójspadowym dachem
Murowana kaplica grobowa kryta trójspadowym dachem

Słocina posiada właściwie dwie nekropolie.

Jedna, dokumentująca pierwotny cmentarz, który znajdował się przy kościele (dobry klasycystyczny nagrobek z rzeźbą smutnego mężczyzny; żeliwne krzyże; pochówki z pocz. XX w., m.in. proboszcza słocińskiego ks. R. Malinowskiego zm. 1916 r. - nagrobek charakteryzuje się bogatą metaloplastyką krzyża i ogrodzenia).

Druga historyczna nekropolia dawnej wsi Słocina powstała zapewne w 1 poł. XIX w. (widoczna na mapie z 1862 r.). Do ciekawszych niesygnowanych i jednocześnie najstarszych nagrobków na nekropolii można zaliczyć pomnik Władysława Jaklińskiego (zm. 1885 r., wyniosła stella z nałożonym krzyżem). Pozostałe zabytkowe nagrobki pochodzą głównie z l. 20-30. XX w. i prezentują skromne formy. Jednak jest też kilka postumentów z pełnoplastycznymi rzeźbami Marii, Chrystusa, które powstały w warsztacie Janików (Anna Kuligłówna, zm. 1923; rzeźba NMP NP). Są także nagrobki z innych rzeszowskich warsztatów - R. Nitki (krzyż na kamiennym postumencie, Zofia Woźniak, zm. 1938). Należy także zwrócić uwagę na parę wykonanych z dużym pietyzmem nagrobków powstałych w zakładzie J. Czuby. Jest to pomnik Karola Taklińskiego (zm. 1893) - postument flankowany parą kolumn, z wolutowym szczytem, na którym krzyż z przewieszonym kwietnym wieńcem oraz bogatszy w formie nagrobek Katarzyn Piotrowskich - z aedikulą z figurką Marii, płaskorzeźbionym medalionem Chrystusa, zwieńczony krucyfiksem.

Cmentarz zdobi centralnie położona kaplica grobowa wybudowana staraniem Józefa Niemaszka, którego tablica fundacyjna znajduje się na bocznej elewacji budynku. Kaplica murowana kryta trójspadowym dachem pokrytym blachą. Ceglane ściany o podziale ramowym. Dekoracyjnie rozwiązana elewacja frontowa z parą półkolumn flankujących portal.