Muzeum Mleczarstwa

Spółdzielczość mleczarska w Galicji

Ponad 105-letnia historia Szkoły jest ściśle związana z historią polskiej spółdzielczości mleczarskiej w Galicji. Idea spółdzielczości sięga początków XIX wieku.

W 1816 r. S. Staszic założył „Hrubieszowskie Towarzystwo Rolnicze Do Ratowania Się Wspólnie W Nieszczęściu” i dał początek spółdzielczości rolniczej.

W Galicji, która stopniowo (w latach1867-1873) uzyskiwała autonomię, powstawały instytucje autonomiczne, a przede wszystkim Sejm Krajowy i wybierany na 6 lat Wydział Krajowy. Stanowił on rodzaj samodzielnego ministerstwa galicyjskiego, opiekującego się rolnictwem, instytucjami dobroczynnymi, robotami publicznymi, finansami krajowymi i gminnymi. Było to szczególnie istotne, gdyż do tej pory wiele spraw zależało od rządu centralnego w Wiedniu i od biurokratycznych przepisów. Nikt nie zachęcał społeczeństwa polskiego z terenów Galicji do zdobywania wiedzy, nie kształcono fachowców, a wprost przeciwnie, formalizm biurokratyczny hamował wszelką inicjatywę. Dlatego też na tych terenach wzrosło zainteresowanie sprawami oświaty rolniczej, hodowlą bydła i gospodarstwami mlecznymi. Przede wszystkim problemem tym zajęły się organizacje rolnicze, a zwłaszcza Towarzystwo Rolnicze Krakowskie.

Dzięki temu powstała koncepcja organizowania spółdzielni mleczarskich w oparciu o ustawę o stowarzyszeniach gospodarskich z 1873 r.

Towarzystwo Rolnicze Krakowskie wysyłało swoich przedstawicieli, głównie do Danii, Niemiec i Szwecji, na kursy i szkolenia. Po ich powrocie, z inicjatywy Wydziału Krajowego, rozpoczęto akcję zakładania mleczarń na terenie Galicji.

Pionierami spółdzielczości w Galicji byli: Franciszek Stefczyk, Tadeusz Rylski i Zygmunt Chmielewski.

W salach muzealnych prezentujemy bogatą historię polskiej spółdzielczości mleczarskiej.

Składają się na nią:

  • dokumenty obrazujące początki ustawodawstwa spółdzielczego (oryginalne ustawy o mleczarstwie, o rozporządzenia ministerialne),
  • broszury propagujące spółdzielczość,
  • księgi handlowe,
  • podręczniki mleczarskie,
  • piśmiennictwo zawodowe: Gazeta Mleczarska, Mleko, Przegląd Mleczarski,
  • fotografie dawnych zlewni mleka i budynków mleczarskich.
Spółdzielczość mleczarska w Galicji
Spółdzielczość mleczarska w Galicji
Wydawnictwo książkowe Związku Spółdzielni Mleczarskich i Jajczarskich
Wydawnictwo książkowe Związku Spółdzielni Mleczarskich i Jajczarskich
Fachowe wydawnictwo książkowe z 1908 r.
Fachowe wydawnictwo książkowe z 1908 r.
Fachowe wydawnictwo książkowe z 1909 r.
Fachowe wydawnictwo książkowe z 1909 r.
Prasa fachowa
Prasa fachowa